donderdag 16 juli 2015

De vlammende wereld

In dit grootse werk schept Siri Hustvedt een caleidoscopisch beeld van kunstenares Harriet Burden die naar erkenning streeft voor haar werk. Hustvedt belicht op vernuftige wijze thema’s als man-vrouwverhoudingen, waarheid en verzinsel, gekte en normaliteit, liefde en erkenning en de relatie tussen kunst en het leven. Dit doet de schrijfster door diverse mensen die Burdens werk en persoon kenden aan het woord te laten. Het boek is de weerslag van het onderzoek dat een hoogleraar esthetica naar de kunstenares heeft gedaan nadat een ernstige ziekte haar het leven heeft benomen. Het palet aan getuigenissen verbeeldt de veelzijdigheid die de realiteit kan aannemen.

De vorm die Hustvedt heeft gekozen is geniaal; hiermee gebruikt ze haar eigen ervaring als schrijfster en ‘vrouw van’, maar ze kan er ook tal van filosofische verwijzingen in kwijt die de samensteller bij ieders bijdrage plaatst. Op zeker moment verwijst hij zelfs naar haar zelf als ‘een obscure schrijfster van romans en essays, wier standpunt Burden ‘een bewegend doel’ noemt.’

De naam van de kunstenares is veelzeggend: Burden, het is haar meisjesnaam waarmee ze belast is. Haar wederhelft heet Lord en naar die patriarchale naam wil ze ook niet genoemd worden. Temeer omdat ze dan als zijn vrouw benaderd wordt. De vrouw van de kunsthandelaar die een goede kijk heeft op kunst. Haar eigen werk wordt tot haar grote frustratie gemarginaliseerd.

Om haar werk alsnog op de kaart te zetten benadert ze achtereenvolgens drie jonge mannen met de vraag om haar werk in eerste instantie onder hun naam te exposeren. De onthulling achteraf zal spectaculair zijn en haar tot grote hoogten doen stijgen. Haar wraak op de gevestigde kunstwereld zal zoet zijn. Maar het loopt finaal anders. De kunstenaars hebben een eigen wil en het lot keert zich tegen haar. Haar coming out verstomt in de waan van de dag. Ze sterft zonder ooit de erkenning te krijgen waarop ze gehoopt had, de roem die haar vader trots op haar zou hebben gemaakt. Tegelijkertijd draagt dit kleine meisje de wijze man in zich die haar vader was. Harriet, Harry voor intimi. Een dijk van een verhaal.