De dood heeft mij een aanzoek gedaan

Het had er voor mij even de schijn van dat Kristien Hemmerechts in ‘De dood heeft  mij een aanzoek gedaan’ (2010) in zou gaan op hoe ze omgaat met haar doodswens. Maar deze gedachte klinkt veel te zwaar voor het verhaal dat ze in dit boek vertelt. Het gaat niet alleen over haar dood, zelfs niet alleen over de dood in breder perspectief, hoewel deze wel een groot aandeel heeft, maar ook over leven en liefde.

De titel heeft Hemmerechts ontleend aan het werk van haar overleden man, de dichter Herman de Coninck. Hij schreef de mooie regels: ‘De dood heeft  mij een aanzoek gedaan / Ik werd wit van het blozen. / (Ik bloosde als witte rozen.)’ De schrijfster lijkt echter niet te hoeven blozen, gezien haar openhartigheid in dit dagboek dat bijna een jaar van haar leven beslaat. Ze noemt het ‘een project’.

Op de eerste pagina schrijft Kristien Hemmerechts: ‘Het project bestaat uit het zoeken naar een antwoord op de vraag: waarom wil ik mijn leven afronden?’ Gelijk gevolgd door de vraag hoe ze zichzelf van deze afronding af kan houden. Dit kan lijken op koketteren met haar dood, maar de rest van dit boek maakt duidelijk dat ze op bepaalde momenten wel degelijk een zekere zwaarte voelt in haar leven. Ze heeft dan ook twee zoons verloren en de genoemde De Coninck.

Ze beschrijft vele doden en misstanden uit de actualiteit die het idee van zinloosheid oproepen. Waar is het allemaal goed voor? Tegelijkertijd kan ze soms enige afstand nemen door een cynische benadering ervan. Met deze mengeling voorkomt ze dat het een klaagzang wordt, terwijl het nu een interessant egodocument is, wat ook een teken van de tijd is. Daarom vind ik het jammer dat de dagen en maanden waarop ze schrijft wel genoemd worden, maar het jaartal niet.

Vele facetten van leven en dood komen in dit relaas aan bod. Ook krijg je een inkijkje in het (gewezen) leven van de ouders van de schrijfster en hoe zij daar zelf een plaats in heeft. Als lezer vond ik het prettig om de meanderende gedachten van Hemmerechts te volgen.