Mystiek lichaam

Ingegeven door de titel van dit inmiddels klassiek geworden boek van Frans Kellendonk dacht ik dat het een verhaal op een hoger plan zou zijn, een esoterisch verhaal. Het verbaasde me dan ook dat het boek begon met de beschrijving van een moederloos gezin op het platteland. Niet plat beschreven, maar wel erg aards. De vader hecht aan geld, maar noemt zichzelf niet materialistisch: ‘De mensen zijn reddeloos verknocht aan het stoffelijke. Ik ben dat niet, ik houd alleen maar van geld.’ De dochter, die door haar familie Prul wordt genoemd, is geen schoonheid, is alleen en leeft in een afhankelijkheidsrelatie met haar vader, die graag de macht heeft.

Tijdens een bruiloft van een kennis van de dochter komt de zoon in contact met een sympathieke jongen, die op een haast terloopse manier aan hem duidelijk maakt dat hij op mannen valt. Dat doet Kellendonk heel goed, hij beschrijft de natuurlijke liefde van de zoon voor de jongen. De zoon verlaat de treurige omgeving van zijn familie en gaat naar New York, de jongen achterna. Het huwelijk was ingegeven door zakenbelangen en verbond een man die van jonge jongens hield met een vrouw van stand. De zoon noemt  het een oefening in betamelijkheid. Het lukt het jonge paar niet samen één mystiek lichaam te vormen. De zoon is het die zijn ware liefde volgt en heteromannen zijn in zijn blik of vrouwenhaters of zelf halve vrouwen.

Maar zijn liefde blijkt eindig. Waar zijn zus met een praatjesmaker een kind verwekt, lijkt zijn liefde een dood spoor. Geen nageslacht maar ziekte treft hem. ‘De inhoud van hun parodieliefde was veel verraderlijker geweest dan hij steeds had gemeend. Misschien hadden ze elkaar met de dood bevrucht.’ De vader van het kind van Prul blijkt een meester in het stimuleren van het kind. Als de zoon terugkeert naar huis moet hij in hem zijn meerdere erkennen. Hij neemt zijn intrek in de schuur die door de vader voor een groot deel ontmanteld wordt.  

Het verhaal is een reflectie op de samenleving zoals die in de jaren tachtig was en is nog steeds veelzeggend. Thema’s als liefde, afhankelijkheid, vooroordelen en aanzien tillen dit verhaal op een hoger plan. Kellendonk was een kind van zijn tijd. Juist daardoor is hij maar 39 jaar oud geworden. Lezing van dit boek maakt me nieuwsgierig naar zijn andere werk en verzamelde brieven. Een schrijver om te koesteren.