De vrouw die de honden eten gaf

Het laatste boek van Kristien Hemmerechts maakte veel los in België. Ze of zou de vrouw van Dutroux vrijpleiten in ‘De vrouw die de honden eten gaf’ of het boek was gewoon ‘ongepast’. Ik moet zeggen dat ik met wel wat reserves aan het boek begon, vooral omdat de schrijfster zelf had aangegeven helemaal in het hoofd van haar hoofdpersonage zat tijdens het schrijven, en dat dit maakte dat ze toen geen prettig gezelschap was voor haar omgeving. Het gaat dus om een personage, gebaseerd op Michelle Martin, de vrouw van Dutroux, in het boek Odette genoemd. Toch vond ik het meeleven met haar geen straf. Hemmerechts maakt inderdaad invoelbaar hoe een vrouw er toe kan komen wel de honden, maar niet de door haar man opgesloten kinderen eten te geven.  

We volgen haar  gedachten als haar man in de gevangenis zit en zijn honden moet verzorgen. Vanuit de optiek van Hemmerechts is het zeker geen domme vrouw, maar wel een vrouw die erg meegaand is, nogal geneigd is in de slachtofferrol te gaan zitten en sterk beïnvloedbaar is. Daar heeft haar man, in het verhaal consequent ‘M’ genoemd, volop misbruik van gemaakt. Odette verdedigt M met verve, hij heeft een vervelende jeugd gehad, daardoor reageert hij wat anders dan anderen. En zij accepteert dat en heeft zelfs seksuele fantasieën waarin haar onderdanigheid een grote rol speelt.

Hemmerechts maakt zichtbaar hoe een vrouw met haar misdaden om kan gaan. Voor een deel kijkt deze vrouw de andere kant op, want het is teveel, ze kan het niet aan, en voor een deel ontkent ze het. De publieke opinie weet volgens haar meer dan zij als wordt beweerd dat ze medeschuldig is aan verkrachting en op film zetten van vrouwen.

Ik vind het heel knap gedaan hoe Hemmerechts de logica van Michelle Martin volgt. De verontwaardiging, het onrecht dat haar wordt aangedaan, het constant vergelijken met een moeder die haar kinderen vermoordde, wat immers veel erger is, in alles gaat ze met haar mee. Als lezer geloof je deze vrouw die zich vastklampt aan haar geloof en haar eigen kinderen. De schrijfster verdedigt haar niet, maar oppert wel dat er sprake was van een soort van niet bewust zijn van haar misdaden. Ik denk dat Martin nog blij mag zijn met dit portret, gezien wat er allemaal gebeurd is. Wat Hemmerechts eigenlijk heeft gedaan is een mens van haar maken in plaats van alleen maar een kwade genius.