woensdag 30 mei 2012

Wolken boven Berlijn

Niets zo leuk als het herkennen van een stad die je bezoekt in een boek dat zich daar afspeelt en dat je ter plekke leest. Het overkwam mij pas geleden in Berlijn. Toevallig vond ik het  boek ‘Wolken boven Berlijn’ (2009) om mee te nemen naar deze stad. Het speelt zich grotendeels tien jaar geleden af, dus in een herenigd Berlijn. De hoofdpersoon, Tatiana, vindt altijd de weg naar huis; ze woont vlakbij de overal zichtbare televisietoren. Ook bekende pleinen als de Alexanderplatz en Potsdamerplatz komen voorbij.

Het meest bizarre wat ik in het boek tegenkwam, vind ik wel de spookstations die hebben bestaan ten tijde van de muur. Die muur liep niet recht van noord naar zuid, maar kronkelde nogal grillig door de stad. Zo kon het zijn dat als je met de metro van de ene plek in west naar de andere ging, je een station in oost doorreed zonder daar te stoppen. Deze spookstations werden streng bewaakt.
Chloe Aridjis schetst een beeld van de jonge Tatiana die vanuit haar geboorteland Mexico in Berlijn terechtkomt. Na haar studie blijft ze er hangen en heeft talloze eenvoudige baantjes. Na een tijd van uitgaan en nachtleven schakelt ze over naar een wat burgerlijker bestaan met een regelmatige functie voor een oude wetenschapper. Het leven overdag maakt haar gelijk een stuk eenzamer. Het is jammer dat de schrijfster dit, naast dat ze het toont door de beschrijving van Tatiana’s weinige contacten, ook meermalen in de gedachten van de hoofdpersoon denkt te moeten benoemen.

De sfeer waarin Tatiana zich begeeft is wel goed getroffen. Het is een lege en onpersoonlijke wereld waarin de hoofdpersoon soms bizarre dingen waarneemt op de rand van het ‘normale’.  Zo wordt ze geconfronteerd met een vrouwelijke Hitler en met een laag hangend wolkendek dat haar net op tijd redt van een belager. Hoewel deze ervaringen neigen naar surrealisme zet de schrijfster ze geloofwaardig neer.
Het onveilige gevoel dat Tatiana in een buitenwijk van de stad had, heb ik niet ervaren. Ik begaf me dan ook overwegend in de luwte van de toeristenmassa. In een paar dagen kun je niet meer dan een klein beetje raken aan de kern van het wezen van de stad. Het maakt wel nieuwsgierig naar de rest. En zou de schrijfster nog meer gepubliceerd hebben?        

Geen opmerkingen:

Een reactie posten