zaterdag 11 januari 2014

Stoner

Na de hype van afgelopen jaar rond ‘Stoner’ heb ik dit boek nu dan eindelijk, in de 27e druk, gelezen. Na alle lovende verhalen en positieve geluiden (op Maarten ’t Hart na) moest dit wel een goed boek zijn. En inderdaad, Stoner heeft me meegetrokken in zijn leven. Een wonderlijk leven, met onverwachte wendingen, maar toch ook een gewoon leven, waarvan hij zich uiteindelijk afvraagt of het zin heeft gehad.

Stoner is enig kind van een boerenechtpaar. Hij wordt eind negentiende eeuw geboren op het Amerikaanse platteland. Als zijn vader oppert dat zijn zoon landbouw kan gaan studeren, dan doet Stoner dat. Het idee  was dat hij naderhand weer op de boerderij kon gaan werken, maar dan met meer praktische kennis. Dit komt er echter nooit van. Stoner stapt over op Engelse letterkunde en raakt gepassioneerd door dit vak, waarin hij gaat doceren aan de universiteit. 


In het begin kwam het verhaal op me over als een verslag, zo feitelijk en sec verteld. Langzamerhand kreeg het steeds meer kleur en sleepte het me mee. Stoner heeft grote gevoelens, maar weinig woorden. Van de twee vrienden waarmee hij studeert komt er een om in de eerste wereldoorlog. Dan besef je achteraf pas, als John Williams het zo benoemt, wat een grote waarde deze vriendschap voor Stoner eigenlijk had. Zo gaat dat met meer gebeurtenissen in zijn leven.

Wat ik nog het meest triest vind aan het ver haal van Stoner is zijn enorme incasseringsvermogen. Dingen gebeuren, overkomen hem en hij schikt zich ernaar. De vrouw die hij trouwt kent hij amper, maar hij heeft een romantisch beeld van haar. Dat  biedt echter geen garantie voor een goed huwelijk zoals snel blijkt. Gemankeerd door haar strenge opvoeding zit ze hem op alle mogelijke manieren dwars en bepaalt de gang van zaken in hun huis. Stoner past zich aan haar grillen aan.

Ook op zijn werk krijgt hij tegenslag te verduren. Williams beschrijft Stoners leven met een grote vanzelfsprekendheid en zet de fasen waar hij en zijn vrouw doorheen gaan geloofwaardig neer. Stoner heeft grote ideeën en passies gehad waar zijn leven niet altijd voor open stond. Op zijn plotselinge sterfbed overdenkt hij in flarden zijn leven. Hij is zijn oorsprong ontstegen, heeft een kortstondige grote liefde gekend, heeft zijn enthousiasme voor zijn vak overgedragen, maar is ook een gewone jongen gebleven. Williams heeft van Stoner een boeiend en tot nadenken stemmend verhaal gemaakt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten