Saboteur

Marte Kaan debuteerde dit jaar met ‘Saboteur’ in het fictieve genre. Eerder schreef ze een informatief boek over de liefde. Ik ben altijd erg benieuwd naar verhalen van debutanten om te zien hoe zij het doen.

In deze verhalenbundel gaat het vooral om personen die een enigszins afwijkende logica hanteren en buiten de sociale conventies staan. Omdat ze daarnaar handelen, hebben de verhalen een vervreemdend effect. Zo gaat de schrijfster van start met een verhaal over een jonge vrouw die in de ban is van haar leidinggevende. Ze probeert haar steeds meer te naderen, de perfecte vrouw die alles zo goed voor elkaar heeft, en uiteindelijk onderuit te halen. De tegenstrijdige beweegredenen van de jonge vrouw, die haar bazin haat en vereert, laten de lezer in verwarring achter, terwijl ze ook de realiteit van niet eenduidige gevoelens benaderen. Het ondefinieerbare einde van dit verhaal lijkt een poging om de lezer te saboteren in zijn poging de kern ervan te vatten. Het is mysterieus en frustrerend tegelijkertijd. Het onbestemde gevoel bij het einde komt bij elk verhaal terug. Het maakt dat er nog iets te raden overblijft, maar is ook wat onbevredigend. Als lezer wil ik meer weten en niet zomaar in het diepe gegooid worden.

Marte Kaan heeft geen gebrek aan verbeeldingskracht voor diverse situaties, waarschijnlijk ingegeven door de nodige levenservaring. Zo spelen verhalen in de gevangenis, in een ver buitenland en in hogere kringen. Alle personages daarin zijn zoekende naar een ultiem moment in hun leven dat nooit lijkt te kunnen worden bereikt. Om dit te verbeelden gebruikt de schrijfster sterke metaforen. Zoals in het verhaal ‘Nirwana’, waarin een vrouw haar geheime relatie wil vieren: ‘Maar oude schepen verbranden niet. Vergaan doen ze evenmin. En ook al zaten er een paar oceanen tussen, ze trokken haar via onzichtbare kabels van stalen verwachtingen de diepte in.’ Al met al fascinerende verhalen die de hoop wekken op een iets meer uitgekristalliseerd vervolg.