zondag 23 oktober 2016

Tot bitter zout

David Klaver schreef een novelle over herinneringen. Het gaat om een ouder stel, waarvan de vrouw dementie ontwikkelt en de man zijn oorlogsverleden wil vergeten. Ulrike, de vrouw, probeert haar herinneringen juist op te halen en levend te houden, wat tegen het willen vergeten van Wolfgang, haar man, in gaat. Het vormt een dankbaar thema voor een verhaal met interessante tegenstellingen.

De schrijver introduceert Ulrike en Wolfgang, een Duits stel, waarvan de man in de Tweede Wereldoorlog zich bij de SS heeft aangesloten. Hij heeft daar een slecht been aan overgehouden en een levenslange drang om alles wat verwijst naar de oorlog uit de weg te gaan. Ulrike weet van niets. Zij is een intelligente vrouw met een respectabele baan die in de ogen van haar vader met een man onder haar stand is getrouwd. Wolfgang heeft dat altijd gevoeld.

Klaver verbeeldt het rijke en sociale leven van het stel dat door hun gangen, ingegeven door Wolfgangs verleden, steeds beperkter wordt. Uiteindelijk leven ze op het platteland met een minimum aan contacten. Het vluchtgedrag van Wolfgang en de ziekte van Ulrike hebben hen hiertoe gedreven. De schrijver hanteert een onnadrukkelijke schrijfstijl en gebruikt schijnbaar terloopse vergelijkingen. Het mooie aan het verhaal vind ik dat het hierdoor heel realistisch en tastbaar aanvoelt.

Als de herinneringen van Ulrike ver heen zijn, krijgt Wolfgang spijt dat hij haar altijd heeft voorgelogen. Hun burcht lijkt even te worden doordrongen door een psycholoog die hen hulp biedt, maar ook haar weet Wolgang uiteindelijk uit hun kleine wereld te verjagen. Het eeuwig dienende karakter van Wolfgang, die altijd maar weer vlucht voor elk glimpje van de oorlog, wordt overtuigend neergezet. Een sober en realistisch verhaal over twee mensen die elkaar nooit werkelijk hebben gekend.       

Geen opmerkingen:

Een reactie posten