Queer

Op de tafel met nieuwe boeken in de bieb stuitte ik op Queer. In dit boek een bundeling van verhalen die elk op hun eigen wijze blijk geven van seksuele diversiteit. Nienke van Leverink, redacteur in de uitgeverswereld, heeft hiervoor een selectie gemaakt uit de naoorlogse literatuur uit Nederland en Vlaanderen. De teksten en gedichten verschillen in de mate waarin ze expliciet zijn. Vooral in de gedichten is meer ruimte voor een brede interpretatie. Er komen belangrijke thema’s aan bod zoals aids, onbegrip voor en veroordeling van seksuele geaardheid. Het geheel wil ruim baan maken voor een dimensie ver weg van de hetero-normatieve dominantie. Ik denk dat dat goed is gelukt.

Het mooie van de bundel is dat diverse bekende en minder bekende schrijvers aan bod komen van nu en even geleden. De tijd waarin verhalen spelen klinkt er in door. Tijdens lezing merkte ik hoezeer je geneigd bent om schrijvers in gangbare hokjes te plaatsen, terwijl de werkelijkheid vaak veel meer schakeringen behelst. De natuurlijkheid waarmee de verhalen dit verbeelden is lovenswaardig. Ze vertellen over genegenheid, liefde en seksualiteit. Veelal komt het aftasten van de nieuwe liefde aan bod, of de fascinatie voor diens fysiek, maar ook de onderlinge communicatie binnen een jarenlange relatie. Eigenlijk alles wat het leven en de liefde omvatten.    

In het voorwoord schrijft Xandra Schutte dan ook dat het winst is te noemen dat homoseksuele personages zijn doorgedrongen tot de literatuur. Ook al vertegenwoordigen ze geen anti-establishment meer zoals voorheen, wat Komrij er in 2008 toe bracht om de homoseksualiteit dood te verklaren. In de jaren vijftig was je als homoseksueel nog een rebel, later is de status ervan vertrut in de optiek van Komrij. Schutte spreekt dit tegen door te zeggen dat personages in goede literatuur nooit heel gewoon zijn, homo, hetero of wat ze dan ook zijn. In die zin biedt literatuur met personages die homo- of biseksueel zijn evengoed verhalen over de liefde.