zaterdag 28 oktober 2017

Ruimschoots de tijd

Een jaar geleden overleed Helga Ruebsamen. Zij was van het nuchtere schrijven met de nodige ironie, in een luchtige maar veelzeggende stijl. In de bundel Ruimschoots de tijd belicht ze het thema tijd in enkele columns en een wat langer verhaal. Het verhaal beschrijft haar gang naar de gevangenis van Scheveningen waar ze de gevangenen een schrijfworkshop gaat geven. Ze neemt de lezer mee in het gebouw dat normaal gesproken gesloten is voor buitenstaanders en waar zij nu in verkeert en met de gevangenen in wordt opgesloten om hen wat bij te brengen.

De titel van de bundel is ontleend aan het misverstand dat gevangenen alle tijd zouden hebben. Zij zijn niet vrij, de tijd wordt voor hen ingevuld, ontdekt ze. Het is mooi om te lezen hoe de schrijver vanuit haar onzekerheid en onbevangenheid haar cursisten benadert. Dit leidt tot grappige en onverwachte situaties.

In de columns wordt de ouderdom onder de loep genomen door Ruebsamen, die er op het moment van schrijven terdege ervaring mee heeft en hier met gezag over kan spreken. Want wat weten al die jonkies ervan? Ze benadrukt de voordelen van ouderdom, het je niet langer hoeven te bewijzen, de verworven wijsheid, de rust. Maar er gebeurt nog van alles om van een afstandje te beschouwen of je over te verwonderen.

En daar is Ruebsamen heel goed in. Ze beschouwt de jonge mensen van nu, maar ook bekijkt ze daarnaast hoe het vroeger was. De verhoudingen tussen jong en oud, de openheid of het idee van openheid. De eeuwige wens oud te willen worden maar het niet willen zijn. Als tegenwicht en wellicht ook uit levensbehoud biedt de schrijver hiertegen een weerwoord. Ze werd 82 jaar.

Helga Ruebsamen ontving zowel de Annie Romein-prijs als de Anna Bijns Prijs voor haar gehele oeuvre. Beide onderscheidingen waren gericht op de bewustwording en emancipatie van de vrouw in de literatuur en poezie. Ze schaart zich hiermee in een rij van niet de minsten. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten