zaterdag 8 oktober 2011

Muzen in Parijs

Wat een aangename verrassing om tijdens de film ‘Midnight in Paris’ van Woody Allen ondergedompeld te worden in het Parijs van de jaren twintig van de vorige eeuw! Daar liepen toen een hoop creatieve geesten rond die elkaar inspireerden, maar elkaar  soms ook in de weg zaten. Gertrude Stein, Picasso, Dalí…

Des te leuker om vervolgens het boek ‘Een eerste liefde in Parijs’ (2011) van Paula McLain te lezen over Hemingway en zijn eerste vrouw Hadley. Ze zijn vanuit Amerika naar Parijs gekomen, omdat dat het kunstzinnige epicentrum van dat moment was. Hadley stimuleert zijn schrijfambities en blijft zelf op de achtergrond. Als ze op een zeker moment haar pianospel serieus oppakt en zelfs een concert organiseert, laat ze dit uiteindelijk afweten door problemen met Hemingway. Ze realiseert zich terdege dat ze zichzelf wegcijfert voor hem, die vaak liefkozend Hem wordt genoemd, wat in onze taal leest alsof hij god zelf is.

Ze verkeren in het mondaine leven in Parijs, ook al hebben ze het de eerste tijd daar niet breed. Ook Scott Fitzgerald en zijn vrouw Zelda bewegen zich in deze kringen. Gilles Leroy geeft in ‘Alabama song’(vertaling 2011) hier een levendig beeld van. Zelda is bijna het tegenovergestelde van Hadley. Ze jaagt haar eigen genot na en zorgt dat ze aan haar trekken komt. Door met Fitzgerald te trouwen is zij een vrouw in de spotlights geworden. Samen maken ze het uitgaansleven in Parijs onveilig. Fitzgerald is, heel anders dan Hemingway, een echte dandy.  Ook Zelda is creatief onderlegd; ze schrijft, danst en schildert. Maar als ze met het eerste serieus iets wil gaan doen, blijkt dat Scott haar aantekeningen in zijn eigen werk gebruikt. Als hij hierdoor  last van haar krijgt, laat hij haar opnemen in een psychiatrische inrichting.    

In beide boeken komt duidelijk naar voren hoe diep de achterstelling van vrouwen destijds in het wezen van mensen, ook dat van vrouwen zelf,  is ingebed. Vooral het verhaal van Zelda is triest. Uiteindelijk geeft ze zelfs haar schilderijen weg, zodat jonge kunstenaars eroverheen hun eigen werk  kunnen schilderen. Zo raakt zij alles wat haar eigen is kwijt. Beide vrouwen raken uiteindelijk ook hun man kwijt, aan een ander, aan de dood. Hadley vindt nog een nieuwe liefde, maar had haar huwelijksbelofte ´tot in den dood´ waar willen maken.    

Geen opmerkingen:

Een reactie posten